Staff Benda Bilili!

Gisteren zag ik met vriendin M de film Staff Benda Bilili, The Movie! De filmmakers volgdenen vijf jaar de Congolese band Staff Benda Bilili. Van de straathoeken van Kinshasa tot aan grote Europese podia. Een heel bijzonder portret van een groep door polio gehandicapt geraakte muzikanten, die virtuoos hun haveloze instrumenten bespelen. Vooral de 18 jarige Roger maakt indruk met zijn eensnarige instrument, bestaande uit een leeg melkpoederblik, een stuk hout en touw.

Inmiddels heb ik hun cd Tres tres fort aangeschaft, en die is zoals de naam al zegt, tres tres fort. Net als de muzikanten zelf trouwens, want hoe hard is het om gehandicapt door het leven te gaan in Congo, waar het al nauwelijks vol te houden is als je gezond van lijf en leden bent.

Klik hier voor een trailer van de film

Klik hier voor een optreden

De film herinnerde me aan een ontmoeting die ik had toen ik zelf drie jaar geleden in Kinshasa was. In een van m'n opschrijfboekjes kwam ik een beschrijving tegen, die je hieronder kunt lezen.

Pappi is een jonge Congolees in een rolstoel. Zoals bij zoveel Congolezen heeft polio de functie van zijn benen weggenomen. Door zich jaren over de barre wegen van Kinshasa voort te duwen heeft hij enorme spierballen ontwikkeld. Hij draagt een zwart t-shirt met de tekst 'Punk is dead'. Zijn tanden zijn wit, maar zijn ogen zijn gelig. Hij is voorzitter van de gehandicapten sportclub (gek genoeg ben ik vergeten te vragen welke sport hij beoefende, of ik heb het indertijd niet opgeschreven) en kan daar met gemak uren over vertellen. Hij is wees en heeft geen broers of zussen. Hij zegt "Ik zou graag muzikant willen zijn." Maar ook: "Ik wil wel zelfmoord plegen want on souffre ici." Dankzij de club heeft hij een plek om te slapen en regelmatig te eten, maar een vetpot zal het niet zijn.

--
Helaas is dat alles wat ik opgeschreven had, maar ik herinner me hem nog goed. Hij hing vaak rond het hotel waar ik verbleef. Meestal werd hij weggestuurd door de bewakers, net als de andere mannen die rond de ingang van het hotel hingen, klaar om waar aan hotelgasten aan te bieden - dollars, sigaretten, schilderijen van 'Tin tin au Congo' of kranten. Maar die mannen die daar rondhingen, die waren nou interessant om een gesprek mee aan te knopen. Om een glimps op te vangen van 'Kin' en hoe het leven overleven in deze bizarre miljoenenstad was. Met Papi ben ik een eindje gaan wandelen en een cola gaan drinken. Dat papi - naar het leek beroemd in de buurt - met 'une blanche'op stap was, zorgde voor de nodige hilariteit.

Tja, Kinshasa, ik zou er graag nog eens terug gaan. Hopelijk Papi terug zien, dansen in een van de vele bruisende discotheken in de wijk Matonge en een Primus drinken op de Congolezen!